ш. Душанбе, 5 декабри соли 2024
5 декабри соли 2024 дар шаҳри Душанбе бахшида ба натиҷаҳои лоиҳаи «Ҳифзи ҳуқуқҳои иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии маҳкумшудагон ва собиқ маҳкумшудагон дар Тоҷикистон” конфронс баргузор шуд. Дар чорабинӣ натиҷаҳои лоиҳа ҷамъбаст шуда, инчунин нақшаҳои минбаъда барои беҳтар кардани шароити зиндагӣ ва дубора ворид шудани ин қишри осебпазири ҷомеа ба зиндагии муқаррарӣ баррасӣ гардиданд.
Дастовардҳои асосӣ
Аз замони оғозёбии лоиҳа шуруъ аз соли 2015 дастовардҳои бузурге ҳосил шуданд:
3735 маҳкумшудагон аз муассисаҳои ислоҳии Норак ва Ёвон курсҳои касбиро аз рӯи ихтисосҳои ошпазӣ, дуредгарӣ, кафшергари газӣ, дӯзандагӣ, мӯйтарошӣ ва қаннодӣ хатм карданд.
Дар тӯли 10 соли фаъолият, марказҳои реинтегратсияи иҷтимоӣ ба зиёда аз 6000 нафар машварат ва кумак расониданд, ки тақрибан 30%-и онҳоро занон ташкил медиҳанд. Ҳуқуқшиносон ва кормандони иҷтимоӣ барои гирифтани 319 шиносномаи нав ба собиқмаҳкумшудагон кӯмак карданд.
Андешаҳои иштирокчиён
Ворис Ғозизода, муовини сардори Сарраёсати иҷрои ҷазоҳои ҷинояӣ, изҳор дошт, ки:
«Васеъ кардани дастрасӣ ба барномаҳои таълимӣ ва касбомӯзӣ барои собиқ маҳбусон, на танҳо барои омода кардани онҳо ба зиндагӣ пас аз озодӣ кӯмак мерасонад, балки сатҳи такроран содир кардани ҷиноятро коҳиш медиҳад».
Шаҳло Абдунабизода, директори ТҶ «Ҷаҳон», илова кард, ки:
«Ташкили машваратҳо барои масъалаҳои иҷтимоӣ ва кӯмаки равонӣ ба маҳкумшудагон як қадами муҳим барои дубора мутобиқ шудани онҳо ба ҷомеа мебошад. Мо кӯшиш мекунем, ки тавассути тренингҳо оид ба рушди шахсият, маълумоти шаҳрвандӣ ва банақшагирии тиҷорат иқтидори онҳоро баланд бардорем».
Мадина Усмонова, ҳуқуқшиноси таҳлилгари ТҶ «Идораи ҳуқуқи инсон», таъкид намуд, ки:
«Ҳадафи мо на танҳо пешниҳод кардани кӯмаки ҳуқуқӣ ё иҷтимоӣ, балки ёрӣ ба одамон барои пайдо кардани эътимод ба оянда, ворид шудан ба ҷомеа ва барқарор кардани зиндагии худ мебошад».
Инкишоф ва дурнамо
Лоиҳа барои ислоҳоти низоми ҷазои ҷиноятии Тоҷикистон низ саҳмгузор буда, соли 2020 дар коркарди Стратегияи ислоҳоти низоми иҷрои ҷазо то соли 2030 иштирок кардааст. Яке аз ду ҳадафи Стратегия - инкишофи намудҳои ҷазои алтернативӣ ва ташкили хизмати озмоишӣ аст.
Соли 2023 Гурӯҳи корӣ барои таҳияи Қонуни ҶТ «Дар бораи хизмати озмоишӣ» таъсис дода шуд ва лоиҳаи аввалини қонун дар моҳи ноябри соли 2024 бо ҷомеаи шаҳрвандӣ баррасӣ гардид.
Ба соҳибкории иҷтимоӣ ҳамчун воситаи реинтегратсия диққати махсус дода мешавад. Намунаҳои дурахшони муваффақ дар ин самт корхонаи дӯзандагии Сафаргул Саидалиева ва тиҷорати хизматрасонии автомобилии Юсупов Раҳим мебошанд, ки барои оилаҳои онҳо даромади устувор таъмин мекунад.
Лоиҳа аз ҷониби Иттиҳоди Аврупо (60%) ва Вазорати федералии ҳамкории иқтисодӣ ва рушди Олмон (40%) маблағгузорӣ шуда, бо дастгирии DVV International дар ҳамкорӣ бо ташкилотҳои ҷамъиятии «Ибораи ҳуқуқи инсон ва риояи қонуният» ва «Ҷаҳон» амалӣ карда мешавад.
Ин лоиҳа ба ташкили ҷомеаи одилона мусоидат намуда, на танҳо маҳкумшудагон, балки ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҳомиёни ҳуқуқро, ки ҳуқуқҳои муҳими инсонро пеш мебаранд, дастгирӣ менамояд.