КАСБОМӮЗОН МАЛАКАҲОИ ҲАЁТИРО НИЗ АЗ ХУД МЕКУНАНД
Ҷалби ҷавонону калонсолон ба касбомӯзӣ агар ба соҳибҳунару кордон гардидани таълимгирандагони Марказҳои таълими калонсолони маҳаллӣ (МТКМ) дар дар шаҳру ноҳияҳои Норак, Данғара, Ваҳдат ва Гулистон боис гардида бошад, омӯзиши малакаҳои ҳаётӣ ба пешбурди фаъолияти касбӣ, ба роҳ мондани муносибати расмӣ ва робита бо ҷомеа, истифодаи манфатбахш аз имконоти технологияи муосир дар рушди соҳибкорӣ, ба даст овардани даромад аз фаъолият ва дар ниҳоят ба беҳтарнамоии саҳти зиндагии онҳо мусоидат менамояд.
Омӯзиши маҳорату малакаҳои ҳаётӣ ба касбомӯзони МТКМ яке аз таҷрибаҳои омӯхташудаи ҷаҳонӣ дар раванди таҳсилоти иловагӣ ба шумор рафта, ба рушди ҳамаҷонибаи ҷавонону калонсолон нигаронида шудааст - мегӯяд Раъно Ҷумаева, роҳбари ташкилоти ҷамъиятӣ Маркази фарҳангӣ-омӯзишии “Томирис”.
- Таҷриба нишон медиҳад, ки аксарияти онҳое, ки касбро аз худ мекунанд якбора ҷойи кори муносиб намеёбанд ва ё ҳунарашонро барои ба даст овардани даромад ва баланд бардоштани сатҳи зиндагӣ истифода бурда наметавонанд. Омилҳои дигар ҳам мавҷуданд, ки боиси ба вуҷуд омадани мушкилоти гуногун мегардад ва ба рушди ҷомеаи маҳал монеъ мешаванд. Мо таҳлил кардем, ки касбомӯзон ба малакаҳои дигар низ ниёз доранд. Масалан робитаи расмӣ ва коргузорӣ, ба нақшагирии фаъолият ва оғози тиҷорат, ҳаёти мустақил, малакаҳои рақамӣ аз ҷумла омӯзиши асосҳои компютер ва истифодаи самарабахш аз имкониятҳои телефонҳои ҳушанд, беҳтаргардонии кор бо шахсони маъюбиятдошта, пешгирии бемориҳои сироятии бо роҳҳои гуногун гузаранда, ҳифзи ҳуқуқҳои шаҳвонӣ ва солимии занони маъюбиятдошта ва ғайра мебошад. Омӯзиши ин мамлакаҳои иловагӣ барои ба муваффақият ноил шудани ҷавонону калонсолон кумак мерасонад, то дар онҳо ҳисси худбоварии бештар гардад -идома дод ӯ.
Тавре Раъно Ҷумаева баён дошт, нахуст 32 нафар омӯзгори МТКМ дар шаҳрҳои Норак, Ваҳдат ва ҷамоати Себистони ноҳияи Данғара ба тренингу семинарҳои гуногун ҷалб гардида, пеш аз ҳама ба худи онҳо маҳорату малакаҳои ҳаётӣ ва усулҳои муосири таълим омӯзонида шудааст.
Сипас омӯзгорон барои гузаронидани ин машғулиятҳо ба ҷавонону калонсолон бо модул ва барномаҳои таълимӣ таъмин гардида, бо расонидани кумакҳои пайвастаи менторӣ омода карда шудаанд. Ва баъдан дар раванди курсҳои касбомӯзӣ аз ҷумла дӯзандагӣ, пазандагӣ, кафшергарӣ, асосҳои кор бо компютер, машотагӣ, ки ҳар кадом ду моҳ давом мекунад дар маҷмӯъ 8 соат дарси маҳорат ва малакаҳои ҳаётӣ ҷорӣ гардидааст.
Ҳамчунин маҳз дар ин самт баргузории чорабиние бо номи коучинг ба роҳ монда шудааст, ки дар он ҷараёни дарсгузарии омӯзгор аз ҷониби як нафар тренери касбӣ мушоҳида карда шуда, аз рӯи ҷадвали муайян баҳогузорӣ мегардад.
Пас он дар семинар-машварати алоҳида баҳри дуруст ба нақшагирии раванди омӯзиш ва таҳлили он, баланд бардоштани малакаи идоракунии ҷараёни дарс, сайқал додани маҳорати суханварӣ, донистани асос ва унсурҳои таъмини сифати таълим ва қобилияти ҷавоб додан ба саволҳо ба омӯзгорон тавсияҳои судманд дода мешавад.
Ҳамчунин ба омӯзгорон тарзи омода кардани дастурҳои омӯзишӣ, барқарор намудани робита бо иштирокчиён ва фароҳам овардани фазои мусоиди донишомӯзӣ ба онҳо ва дигар усулҳои интерактивии таълим амалан ёд дода мешавад.
Тибқи иттилоъ аз аввали сол то инҷониб беш аз 450 нафар касбомӯзи МТКМ-и шаҳру ноҳияҳои Норак, Данғара ва Ваҳдат дар омӯзишҳо доир ба маҳорат ва малакаҳои ҳаётӣ иштирок намудаанд. Натиҷа ин аст, ки аз миёни онҳо иддае аз ҷавонону калонсолон ба фаъолияти касбии худ оғоз бахшида, дар самтҳои мухталиф қадамҳои устувор гузоштаанд.
Омӯзгори МТКМ-и шаҳри Норак Мастона Бердиева мегӯяд, омӯзиши маҳорат ва малакаҳои ҳаётӣ барои таълимгирандагон ҷолиб аст. Зеро онҳо дар ин ҷараён донишҳои заруриии иловагиро, ки тақозои замон асту ҳам дар зиндагӣ ва ҳам дар фаъолияти минбаъдаашон муҳим мебошад аз худ менамоянд.
Масалан дар дарси маҳорати рақамӣ сухан дар бораи техника ва технологияи иттилоотию коммуникатсионӣ, ҳифзи маълумоту санҷиши далелҳо, истифодаи созгори шабакаҳои иҷтимоӣ ва амсоли инҳо меравад, ки дар он ба иштирокчиёни омӯзиш қадам ба қадам шуруъ аз маълумоти умумӣ то муайян кардани ниёзҳо ва посухҳои технологӣ, ҳалли мушкилоти техникӣ ва муайян кардани камбудиҳо дар малакаҳои рақамӣ омӯзонида мешавад.
-Баъд аз пешниҳоди маълумоти умумӣ оид ба мавзӯи интихобшуда мо ҳамчун омӯзгор аз усулҳои тавсияшуда истифода бурда, ба таълимгирандагон “ҳуҷуми зеҳнӣ” менамоем то сатҳи дониши онҳоро дар аввал муайян намуда, пас он тибқи он амал намоем, - зикр намуд М.Бердиева.
-Сипас аз қисмати назариявии омӯзиш ба кори амалии гуруҳӣ мегузарем. Таълимгирандагон дар ин бахш аввал ниёзҳои техникии худро муайн мекунанд ва пас он онҳоро муаррифӣ менамоянд. Дар ин миён ба ибрози андешаҳо ба муҳокимаи умумӣ мегузарем ва иштирокчиёни омӯзиш миёни ҳам табодули таҷриба ва афкор менамоянд. Ҳамин тавр давоми ду соат мавзуъ мавриди омӯзиш, таҳлил, мубоҳиса ва натиҷагирӣ қарор дода мешавад, -афзуд омӯзгор.
Заҳро Иброҳимова, яке аз баҳрагирандагони МТКМ-и шаҳри Норак қайд намуд, ки онҳо дар баробари касбомӯзӣ аз омӯзгорони худ малакаҳои дигари заруриро низ меомӯзанд.
-Дар давоми таҳсил ҳам дар курси дӯзандагӣ ва ҳам қаннодӣ дар дарсҳои маҳорат ва малакаҳои ҳаётӣ фаъолона иштирок намуда, чи гуна реклама кардани маҳсулот, ороиши он ва ҳамкорӣ бо мағозаву дигар ҳамкасбонро омӯхтам. Имрӯз бо истифода аз донишҳои омӯхтаам дар хона ҳам дӯзандагӣ ва ҳам пазандагӣ намуда, маҳсулотамро ба мизоҷон фурӯхта истодаам, - изҳор дошт З.Иброҳимова.
Ёдовар мешавем, ки Марказҳои таълими калонсолони маҳаллӣ дар заминаи филиалу намояндагии Муассисаи давлатии “Маркази таълими калонсолони Тоҷикистон” дар шаҳру ноҳияҳои Норак, Ваҳдат, Данғара ва Гулистон таъсис ёфтаанд. Ташаббуси мазкур аз ҷониби ТҶ “Маркази фарҳангӣ-омӯзишии Томирис” бо дастгирии намояндагии DVV International дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сарпарастии Вазорати федеролии Олмон оид ба ҳамкории иқтисодӣ ва рушд (BMZ) амалӣ гардида истодааст.
Амонҷон Маҳкамов